อยู่ระหว่างการวิจัยและพัฒนา

ที่มาที่ไป


ผังเมืองยะลา สร้างในสมัยพระรัฐกิจวิจารณ์ (อดีตข้าหลวงประจำจังหวัด) และนายกเทศมนตรีคนแรกของ เมืองยะลา ในช่วง พ.ศ.2480 - 2488 โดยมีที่ปรึกษาเป็นชาวอังกฤษร่วมออกแบบวางผังเมือง และเมื่อปี 2560 ยะลาได้รับรางวัล UNESCO Cities ให้เป็น ผังเมืองที่ดีที่สุด อันดับที่ 23 ของโลก แม้จะผ่านมา 85 ปีแล้ว และปัจจุบันผังเมืองได้รับการพัฒนาไปตามบริบทของเมืองตามกาลเวลา แต่ทว่ายังคงเค้าเดิมอยู่ โดยพื้นที่บริเวณในสุดคือที่ตั้งของศาลหลักเมือง ซึ่งจะถูกล้อมวงด้วยถนนอันนับเป็นวงที่หนึ่ง ให้เป็นที่ตั้งของสถานที่ราชการต่างๆ เช่น ศาลากลางจังหวัด สำนักงานเทศบาล สำนักงานที่ดิน สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย ฯลฯ วงเวียนที่สอง คือ บ้านพักข้าราชการ และวงเวียนที่สามสุดท้ายเป็นที่ตั้งของ สถาบันการศึกษา โรงเรียน โรงพยาบาล และที่อยู่อาศัยของประชาชน มีทางเดินเท้าและช่องทางจักยาน อีกทั้งมีการปลูกต้นประดู่ไว้ที่เกาะกลางถนนแล้วดัดกิ่งให้โน้มลงมาเป็นซุ้มสวยงามทุกถนนทำให้ยะลามีความร่มรื่นเขียนขจีทั้งปี สมกับการได้รับยกย่องให้เป็นอุทยานนคร

พื้นที่ดำเนินการ


1. เทศบาลนครยะลา เป็นศูนย์กลางหลักในการขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ 2. อุทยานการเรียนรู้ยะลา (TK Park Yala) พื้นที่ส่งเสริมการเรียนรู้สำหรับเยาวชนและประชาชนทั่วไป 3. ชุมชนต่าง ๆ ในเมืองยะลา เป็นพื้นที่ศึกษาและออกแบบพื้นที่เรียนรู้ผ่านโครงการ Yala Stories 4. มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา สนับสนุนการวิจัยและการพัฒนาหลักสูตรการเรียนรู้ของเมือง 5. ศูนย์การเรียนรู้และศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ใช้เป็นพื้นที่แสดงนิทรรศการและถ่ายทอดองค์ความรู้ เช่น ในงาน Yala Stories 6. เครือข่ายเยาวชนและสมาคมเด็กและเยาวชนเพื่อสันติภาพชายแดนใต้ (กลุ่มลูกเหรียง) เป็นเครือข่ายที่ทำงานร่วมกับเมืองเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ผ่านศิลปะและวัฒนธรรม

ประเด็นปัญหา/โอกาสในพื้นที่


1) ปัญหา 1. ขาดพื้นที่การเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้เยาวชนและประชาชนทุกกลุ่มได้มีส่วนร่วม 2. การขาดความเข้าใจในคุณค่าของความหลากหลายทางวัฒนธรรม 2) โอกาส 1. มีข้อมูลเมืองที่ครอบคลุมทุกมิติ ทั้งประวัติศาสตร์ ภาษา ศิลปะ และชีวภาพ 2. การสร้างพื้นที่ปลอดภัยเพื่อการเรียนรู้และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม 3. การพัฒนาเมืองยะลาให้เป็นต้นแบบการเรียนรู้ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับพื้นที่อื่นๆ ได้ ประเด็นการขับเคลื่อน 1. เกิดข้อมูลศักยภาพเมืองยะลา 2. กลไกความร่วมมือระดับเมือง (Local Collaboration) 3. ข้อเสนอเชิงนโยบาย เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการขับเคลื่อนยะลาและเมืองอื่น ๆ

ประเด็นการขับเคลื่อน


หลักสูตรการเรียนรู้


1. หลักสูตรท้องถิ่นเมืองยะลา โดย สำนักการศึกษาเทศบาลนครยะลา 2. หลักสูตรแกนกลางจังหวัด โดย มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา 3. กิจกรรม Yala Stories ที่ใช้การอบรมเชิงปฏิบัติการเป็นเครื่องมือพัฒนาเยาวชนให้เข้าใจรากฐานวัฒนธรรมและการพัฒนาเมือง 4. การสร้างพื้นที่เรียนรู้ผ่าน TK Park Yala เพื่อขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้

กลไกการจัดการเมือง


) การขับเคลื่อนเมืองผ่าน โครงการวิจัย 3 ส่วน ได้แก่ 1. ศึกษาทุนทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม 2. ออกแบบพื้นที่เรียนรู้ผ่านการมีส่วนร่วม 3. พัฒนาเครือข่ายการเรียนรู้เพื่อสร้างกลไกความร่วมมือระดับเมือง 2) การบูรณาการความร่วมมือระหว่าง ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน เพื่อพัฒนายะลาเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ 3) การใช้กิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อให้ภาคส่วนต่างๆ เข้ามามีบทบาทในการพัฒนาเมือง

นักจัดการเมือง


ในห้วงเวลา 50 ปีที่ผ่านมา ภาพจำของสามจังหวัดชายแดนใต้ในสายตาของคนไทยโดยทั่วไป ล้วนมีฐานมาจากการรับรู้จากข่าวสารจากสื่อ ในประเด็นที่ไม่หลากหลายมากนัก ส่วนใหญ่มักเน้นปัญหาที่ปะทุขึ้นในห้วงเวลาสั้นๆ สวนทางกับความเป็นจริงในพื้นที่ซึ่งจะสัมผัสรับรู้ได้จากการลงพื้นที่จริงเท่านั้น ความเป็นจริงที่ว่าการอยู่ร่วมกันของคนยะลาบนความหลากหลายทางวัฒนธรรม และวิถีชีวิต แท้จริงแล้วมีความกลมเกลียวและพึ่งพาอาศัยกันอย่างพี่น้องเหนียวแน่นคือความเป็นไปที่ดำรงอยู่อย่างเป็นปกติ เรียบง่าย ดั่งลมหายใจเข้าออก โครงการวิจัย "ยะลาเมืองแห่งการเรียนรู้: กระบวนการสร้างสรรค์เมืองแบบมีส่วนร่วมบนความหลากหลายทางชีวภาพและวัฒนธรรม" ดำเนินการในปี 2564-2565 โดย นายอภินันท์ ธรรมเสนา นักวิชาการจาก ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร เป็นหัวหน้าชุดโครงการวิจัย ร่วมด้วย คณะวิจัยจากศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร นักวิชาการจากสถาบันไทยศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี และเทศบาลนครยะลา เป้าหมายของโครงการวิจัยมุ่งเน้นการพัฒนาเมืองยะลาให้เป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ (Learning City) บนฐานของสังคมแห่งการเรียนรู้ที่มีความน่าอยู่และการกระจายศูนย์กลางความเจริญ ผ่านการขับเคลื่อนและนำเสนอข้อมูล องค์ความรู้ วิถีชีวิต คุณค่า กับความงดงามของการอยู่ร่วมกัน ผนวกเข้ากับการมีส่วนร่วมจากคนยะลาทุกภาคส่วน ในการสร้างสรรค์และพัฒนาเมืองเพื่อ "พัฒนาคุณภาพชีวิตของคนยะลา" ชุดโครงการนี้ประกอบด้วย 4 โครงการย่อยด้วยกัน ได้แก่ โครงการย่อยที่ 1 โครงการยะลาศึกษา : ความหลากหลายของผู้คน ชุมชน และวัฒนธรรม โดย รศ. ฤทธิรงค์ จิวากานนท์ สังกัด สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย โครงการย่อยที่ 2 โครงการยะลาศึกษา : ความหลากหลายทางชีวภาพ Yala Studies : Biodiversity โดยนางสาวศุภราภรณ์ ทวนน้อย สังกัด มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย โครงการย่อยที่ 3 โครงการ "ยะลาเมืองแห่งการเรียนรู้ : การพัฒนาต้นแบบพื้นที่การเรียนรู้เพื่อสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตและบูรณาการการเรียนรู้ในบริบทชีวิตจริงสำหรับทุกคน" โดย วรานุช ชินวรโสภาค นักวิชาการอิสระ เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย โครงการย่อยที่ 4 โครงการ เครือข่ายทางสังคมกับการพัฒนาเมืองยะลาสู่เมืองแห่งการเรียนรู้ โดย นายอภินันท์ ธรรมเสนา สังกัด ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เป็นหัวหน้าโครงการวิจัย

ข้อมูลเมือง


ชื่อเมือง : ยะลา (Yala) สถานะ : จังหวัดในภาคใต้ของประเทศไทย พื้นที่ : ประมาณ 4,521.078 ตารางกิโลเมตร ประชากร : (ข้อมูลปี 2566) ประมาณ 617,146 คน ภาษา : ภาษามลายูถิ่น, ภาษาไทย, ภาษาจีน ศาสนา : (ข้อมูลปี 2565) อิสลาม ร้อยละ 81.95 พุทธ ร้อยละ 17.93

Learning City Event

Learning City Award

Betong Photo Contest เชิญชวนเยาวชนและประชาชนทั่วไป ร่วมส่งผลงานภาพถ่ายในหัวข้อ “วิถี วัฒนธรรม และการเรียนรู้ สะท้อนเมืองเบตง”
Betong Photo Contest เชิญชวนเยาวชนและประชาชนทั่วไป ร่วมส่งผลงานภาพถ่ายในหัวข้อ “วิถี วัฒนธรรม และการเรียนรู้ สะท้อนเมืองเบตง”

9 ส.ค. 2568

ขอเชิญเยาวชนและประชาชนทั่วไป ร่วมส่งผลงาน “ประกวดวาดภาพระบายสี” ในหัวข้อ “เบตงเมืองแห่งการเรียนรู้ : วาดวิถี วาดวัฒนธรรม”
ขอเชิญเยาวชนและประชาชนทั่วไป ร่วมส่งผลงาน “ประกวดวาดภาพระบายสี” ในหัวข้อ “เบตงเมืองแห่งการเรียนรู้ : วาดวิถี วาดวัฒนธรรม”

9 ส.ค. 2568